Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2017

Ένα δέντρο μια φορά...


Η ταινία αυτή είναι επίσης συμπαραγωγή της ΕΡΤ και της Time Lapse Pictures και βασίζεται στο ομώνυμο παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά. Πρόκειται για την ιστορία ενός μικρού αγοριού που ζει μόνο του σ’ ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο και περιφέρεται στην πόλη προσπαθώντας να κερδίσει τα προς το ζην. Την παραμονή των Χριστουγέννων μοιράζεται τη μοναξιά του μ’ ένα μαραμένο δέντρο του πεζοδρομίου κι η τρυφερή φιλία τους δημιουργεί μια μαγεία που αλλάζει για πάντα τη ζωή και των δυο τους.  Προβλήθηκε από την κρατική τηλεόραση τα  Χριστούγεννα του 2009. Τα τρισδιάστατα ψηφιακά γραφικά και η υπέροχη μελωδική μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου αναδεικνύουν την συγκινητική ιστορία και σίγουρα συνεισέφεραν στη μεγάλη επιτυχία της ταινίας που έχει κερδίσει μεταξύ άλλων το πρώτο βραβείο στο ATHENS ANIMFEST (2010) αλλά και τη δεύτερη θέση στην κατάταξη της EBU για τις παιδικές/εφηβικές ευρωπαϊκές παραγωγές του 2009. Η σκοτεινή και απάνθρωπη πλευρά της πόλης παρουσιάζεται αριστοτεχνικά μέσα από το αχνό χρωματικά φόντο του ‘σκηνικού’ κι η αδιαφορία των ανθρώπων αποτυπώνεται στα σκληρά μεταλλικά χρώματα που επιλέχθηκαν για την απεικόνισή τους ειδικά τις ώρες της ημέρας. Η ευαισθησία των ευάλωτων ηρώων υπογραμμίζεται από την ατμοσφαιρική μουσική και την εύθραυστη φωνή της Φωτεινής Δάρρα που αγγίζει άμεσα το θυμικό των θεατών. Μέχρι σήμερα παραμένει μια από τις συγκινητικότερες χριστουγεννιάτικες ταινίες κι είναι διαθέσιμη στο youtube σε δύο διαφορετικές διευθύνσεις.
η

Η ταινία αυτή είναι η δεύτερη που επέλεξα να δούμε στο νηπιαγωγείο λίγες μέρες πριν τις γιορτές των Χριστουγννων και φρόντισα να καταγράψω τις αντιδράσεις και τις σκέψεις των νηπίων μου όχι μόνον κατά τη συζήτηση που κάναμε στο τέλος της αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια που την παρακολουθούσαν. Εντυπωσιακό μου φάνηκε που ένα αγοράκι σχολίασε «Είναι το αγοράκι με τα σπίρτα!» στη σκηνή που το παιδί πλησιάζει τ’ αυτοκίνητα προσπαθώντας να πουλήσει σπίρτα. Στην αρχή του Δεκέμβρη είχαμε εργασθεί πάνω στο παραμύθι «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» κι είχαμε εστιάσει στις δυσκολίες που συναντούσε το κοριτσάκι, ήταν λοιπόν δικαιολογημένος ο συνειρμός που έκανε ο μαθητής μου αλλά δεν είναι συχνό φαινόμενο τα νήπια να κάνουν συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών ιστοριών και να καταλήγουν σε τόσο εύστοχα σχόλια και συμπεράσματα με τόση ευκολία. 
γ

Ένα άλλο νήπιο σχολίασε τα χρώματα της ταινίας λέγοντας: «Το δέντρο είναι στενοχωρημένο (πώς το κατάλαβες;) Αφού είδα πολλά μαύρα!» Επίσης τα νήπια παρατήρησαν, πριν από μένα, ότι το δέντρο ήταν ανθρωπόμορφο («έχει κάτι σα μούρη») κι ότι άλλαζε συναισθήματα. Επίσης σχολίασαν ότι το σπίτι που έμενε το παιδί «είναι από τον πόλεμο», το οποίο δικαιολογείται καθώς πριν δυο μήνες είχαμε ασχοληθεί αρκετά με τα δεινά του πολέμου κι είχαν δει πολλές φωτογραφίες από κατεστραμμένα σπίτια που σίγουρα έμοιαζαν με το σπίτι στην ταινία· ενδιαφέρον όμως παραμένει ότι μετά από τόσον καιρό έκαναν το συγκεκριμένο συνειρμό επιστρατεύοντας τις πρότερες γνώσεις τους για να ερμηνεύσουν καινούρια στοιχεία. Επίσης παρατήρησαν αμέσως ένα στοιχείο που σε εμένα διέφευγε για πολύ καιρό: όταν το αγοράκι κοιτούσε στη βιτρίνα με τα παιγνίδια, διέκριναν τους ήρωες του άλλου έργου που είχαμε πρόσφατα δει, το ποντικάκι και τον παππού του σχολιάζοντας «Ααα, είναι και το ποντικάκι που είδαμε στην τάξη μας!» Προσωπικά χρειάστηκε να ξαναδώ την ταινία δύο φορές ακόμη πριν καταλάβω τι ακριβώς εννοούσε το συγκεκριμένο προνήπιο με αυτό το σχόλιο, διαπιστώνοντας ότι τα παιδιά συχνά προσλαμβάνουν πράγματα που σε μας περνάνε απαρατήρητα. 
η

Το μέρος που τους δυσκόλεψε ιδιαίτερα ήταν η εισβολή των εργατών κατεδάφισης που έδιωξαν το αγόρι από το σπίτι, τους θεώρησαν κλέφτες και κακούς· παρά τις εξηγήσεις, δεν φάνηκαν να κατανοούν ότι οι εργάτες δεν έκαναν κακό στο παιδί αφού το σπίτι όπου κατοικούσε δεν ήταν ουσιαστικά δικό του. Τους φάνηκε παράξενο που το αγόρι προσπάθησε να στολίσει το δέντρο με σκουπίδια και αναγνώρισαν τις πυγολαμπίδες που έδωσαν το φως τους στο δέντρο παρ' όλο που σαν παιδιά της πόλης δεν είναι εξοικειωμένα με τα έντομα αυτά. Παρατήρησαν με εμφανή στενοχώρια ότι το παιδί «Ούτε σχολείο δεν πηγαίνει... Δεν έχει φίλο, ούτε οικογένεια. Είναι πολύ λυπητερό το δεντράκι και το παιδάκι. Και δεν έχει ούτε ρούχα να φορέσει, ούτε να του καθαρίσει κανένας το σπίτι.» Στο τέλος του έργου σχολίαζαν ότι «το αγόρι βρήκε ένα φίλο για να ζει μαζί του κι ότι αγαπούσε πολύ το δέντρο κι ο Θεός του έδωσε ζωή.» Στη συζήτηση που ακολούθησε την ταινία, τα προνήπια ανέφεραν ότι τους άρεσε το τέλος που το αγόρι στόλισε το δέντρο και πήγαν στο παλάτι να ζήσουν αλλά δεν τους άρεσε όταν το παιδί ήταν φτωχό. Τα νήπια σχολίασαν πιο αναλυτικά επισημαίνοντας την κακή συμπεριφορά του καλοντυμένου κυρίου με τα δώρα που φέρθηκε άσχημα στο αγόρι αλλά σε γενικές γραμμές τους άρεσε η ταινία γιατί είχε καλό τέλος. Βρέθηκε βεβαίως κι ένα αγοράκι, κάπως πιο ευσυγκίνητο που μάλιστα παρακολούθησε την ταινία δακρυσμένο, το οποίο είπε «Δε θέλω να την ξαναδώ ποτέ αυτήν την ταινία γιατί στενοχωρήθηκα!»· σχόλιο που έρχεται σε αντίθεση με την αρχική μου εντύπωση ότι τα παιδιά εστιάζουν στο καλό τέλος για να κρίνουν μια ταινία. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι δεν υπάρχουν και πολλές παιδικές ταινίες ‘ευρείας κατανάλωσης’ που να προάγουν τέτοιους κοινωνικούς προβληματισμούς, ακόμη κι αν περιέχουν σκηνές φορτισμένες συναισθηματικά.
η

 Όταν προσπάθησα να διερευνήσω πως τους φάνηκε η ταινία ως έργο τέχνης "σαν εικόνα/ζωγραφιά", οι απαντήσεις τους ήταν αβέβαιες σα να μην καταλάβαιναν τι ακριβώς ρωτάω… Το πιο ενδιαφέρον σχόλιο που άκουσα για τα χρώματα της ταινίας ήταν πως «η καρδιά του παιδιού ήταν πολύχρωμη επειδή είχε πολύ αγάπη για το δέντρο κι έκανε μια όμορφη πράξη». Όπως ίσως είναι αναμενόμενο, διαπίστωσα ότι τα νήπιά μου εστίασαν κυρίως στην ιστορία της ταινίας και τις δράσεις των ηρώων χωρίς να επηρεάζονται από την όποια καλλιτεχνική της αξία· είναι όμως πιστεύω σημαντικό να εκτίθενται τα παιδιά από μικρή ηλικία σε καλλιτεχνικές δημιουργίες υψηλού επιπέδου ώστε ν’ αναπτύσσεται η αισθητική τους, διότι αν το σχολείο τους αφήσει στο έλεος προχειροφτιαγμένων τηλεοπτικών εκπομπών που προσφέρονται απλόχερα από τα λεγόμενα παιδικά κανάλια δεν θα έχουν πολλές ευκαιρίες να απολαύσουν και να εκτιμήσουν δεόντως πραγματικά έργα τέχνης.

 Πηγή πληροφοριών ταινίας http://www.greekanimation.com/history/year-2009/


Η ταινία είναι διαθέσιμη στο https://www.youtube.com/watch?v=Lal-RBkMVrA και στο https://www.youtube.com/watch?v=Voz9S4xb0xM 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου