Wassili Kandinsky Μέρος 2ον...

Αφού τα έργα του Καντίνσκι έδωσαν τροφή στην φαντασία μας και μας ώθησαν στη δημιουργία του πρώτου μας παραμυθιού, θελήσαμε ν' ασχοληθούμε λίγο ακόμη μαζί του ώστε να εκφραστούμε και εικαστικά... Με αφορμή έναν από τους πιο διάσημους πίνακες του [σπουδή σε κύκλους και τετράγωνα] βρήκαμε την ευκαιρία να παίξουμε με χρώματα και σχήματα και να στολίσουμε την τάξη με κύκλους και τετράγωνα, χρησιμοποιώντας τις αγαπημένες μας νερομπογιές. 

Οι μικροί ζωγράφοι επί τω έργω:

Οι ζωγραφιές κάθε ζευγαριού...

Ιδού και το τελικό αποτέλεσμα, σύνθεση όλων των εργασιών των ζευγαριών μας:

Η εργασία σχεδιάστηκε για ζευγάρια και κάθε παιδί ήταν ελεύθερο να διαλέξει το συνεργάτη του [κοινή συναινέση]. Στα περισσότερα ζευγάρια η συνεργασία ήταν αρμονική κι η δραστηριότητα κύλησε ομαλά, σε μερικά άλλα όμως που δεν υπήρχε καλή συνεννόηση αλλά προσπάθεια να κάνει ο καθένας το δικό του, υπήρξαν αρκετές προστριβές... Έτσι στο τέλος, συγκεντρωθήκαμε στην παρεούλα και ζητήθηκε από τα νήπια να σκεφθούν και ν' αξιολογήσουν τη διαδικασία της ζωγραφικής και το συνεργάτη τους. Χωρίσαμε τον πίνακα σε 3 μέρη με σύμβολα μία χαρούμενη, μία ουδέτερη και μία λυπημένη φατσούλα και κάθε παιδί έλεγε εάν είναι ευχαριστημένο ή δυσαρεστημένο από το συνεργάτη του αλλά και γιατί ώστε να ξέρει ο καθένας πως να γίνει καλύτερος την επόμενη φορά. Οι απαντήσεις τους παρουσιάζουν πραγματικό ενδιαφέρον.

Είμαι ευχαριστημένος/η με το συνεργάτη μου γιατί...

Μαρία Σιμώνα: ...με βοήθησε

Μαρία: ...κάναμε όμορφη ζωγραφιά

Ιωάννα: ...με βοήθησε

Άννα Δ: ...με βοήθησε

Μιχάλης: ... με βοήθησε

Δήμητρα: ... μοιραστήκαμε

Μιλτιάδης: ... ήταν προσεκτικός

Νάσια: ...με βοήθησε

Γιάννης: εμένα μου άρεσε που δούλεψα μόνος μου!

Αισθάνομαι έτσι κι έτσι για το συνεργάτη μου γιατί...

Χρήστος: ...με λέρωσε

Θοδωρής: μ' ενόχλησε

Κωνσταντίνος: ... με λέρωσε

Μαρία Μαλεβή: έβρεχε όλο το χαρτί & δε μου άφηνε χώρο

Είμαι δυσαρεστημένος/η με το συνεργάτη μου γιατί...

Αρχοντούλα: ... με λέρωσε

Άγγελος: ... με λέρωσε

Πάνος: ... με λέρωσε

Αγγελική: ... με λέρωσε

Νίκος: ... με λέρωσε

Δημήτρης: ...έπαιρνε όλα τα χρώματα και τα μπέρδευε

Εμμανουέλα: ...μου έπαιρνε το χαρτί

Βασίλης: ...με σκούνταγε

Έλενα: ...μ' ενόχλησε

Τζεβρή: ... με κλώτσησε

Όλα τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον για τη γνώμη των άλλων, μένει λοιπόν να δούμε πως θα είναι η επόμενη συνεργασία τους...

Οι μικροί ζωγράφοι γνωρίζουν τον Kandinsky.

Σε συνέχεια της ενασχόλησής μας με τα χρώματα, η γνωριμία με το μεγάλο ζωγράφο Wassili Kandinsky ήταν ένα επόμενο λογικό βήμα. Ξεκινήσαμε παρατηρώντας διάφορα έργα του κι εφαρμόζοντας τη ρουτίνα σκέψης "Looking ten times two" ώστε να εξασκήσουν τα παιδιά την παρατηρητικότητά τους. Για κάθε πίνακα τα σχόλια ήταν ποικίλα, κάτι που αποκαλύπτει την πολύπλοκη οπτική των νηπίων. Η ερώτηση που κλήθηκαν ν' απαντήσουν ήταν βεβαίως "Παρατήρησε προσεκτικά τον πίνακα και πες μας τι βλέπεις..."

Ένα δέντρο [Μαρία Μ.]

Αυτά τα φώτα μοιάζουν σα να έχει σπάσει ένα σπίτι [Άγγελος]

Μία λίμνη με χρώματα και δέντρο και σπίτι και σπίτι και σπίτι [Ιωάννα]

Ένα στρουμφάκι [Θοδωρής]

Σπίτι [Τζεβρή]

Άνθρωπους [Χρήστος]

Μια λίμνη με χρώματα και σπίτια [Αρχοντούλα]

Παιδιά και ζουζούνια [Νάσια]

Άνθρωπους [Άννα Δ.]

Ένα γαλάζιο σπίτι και κάτι κόκκινο [Δημήτρης]

Λουλούδια [Μιλτιάδης]

Ένα φως που είναι σκοτάδι κι είναι βράδυ κι έχουν ένα φακό για να ξέρουν πως είναι ο δρόμος προς το σπίτι [Νίκος]

Μία αυλή με παιδιά που τρέχουν [Μαρία Σ.]

Μια ολόκληρη πόλη [Πάνος]

Ένα γαλάζιο σπίτι [Μιχάλης]

Το ροζ και το πράσινο [Έλενα]

Μια πανέμορφη πεταλούδα [Άγγελος]

Το πράσινο με το μπλε [Μαρία Μ.]

Μια μηχανή σαν αυτή που έχει στην τηλεόραση [Μαρία]

Ζωγραφική [Άννα Δ.]

Μπαλίτσες [Κωνσταντίνος]

Λούνα παρκ [Νίκος]

Μπαλάκια [Μιχάλης]

Λούνα παρκ [Τζεβρή]

Μπαλάκια και λούνα παρκ [Ιωάννα]

Ρόδες [Εμμανουέλα]

Μηχανή που φτιάχνει αυτό που έχουν οι μάστορες [Πάνος]

Χρωματιστό [Δήμητρα]

Κουνούπι [Μαρία Σ.]

Είναι σαν παιδότοπος [Αρχοντούλα]

Καρχαρίας [Θοδωρής]

Ψάρι [Νίκος]

Ένας καρχαρίας που τρώει τους άνθρωπους [Άγγελος]

σχέδιο [Αγγελική]

Μία βόμβα που πέφτει [Χρήστος]

Μία βόμβα που έπεσε κι έκανε μπουμ [Τζεβρή]

Ένας καρχαρίας που κάνει ρυθμική [Μαρία Σ.]

Θάλασσα και μία χελώνα που ζει στο νερό κι έχει μια μπάλα [Μαρία]

Μια βόμβα να σκάει στον αέρα [Άγγελος]

Ένα καράβι που έχει μέσα πράγματα [Αρχοντούλα]

Ένα μικρό, τόσο μικρό ψάρι που έχασε τη μαμά του και το κυνηγάει ο καρχαρίας αλλά έτρεχε πολύ γρήγορα κι ο καρχαρίας χτύπησε σ’ ένα βράχο και δεν μπορούσε να φύγει..[Νίκος]

Φαίνεται σαν πεθαμένος που μπαίνει μέσα [Κων/νος]

Καρχαρίας [Μιχάλης]

Κάποιος που έχασε τη μαμά του και δεν μπορεί να τη βρει [Εμμανουέλα]

Ένα ζόμπι με μακρύ κεφάλι [Χρήστος]

Ένα ρομπότ-σκουληκάνθρωπος [Θοδωρής]

Λύκοι [Τζεβρή]

Ένα τρίγωνο που στέκεται πάνω σ’ ένα άλλο σχήμα [Δημήτρης]

Ένας τοξοβόλος που σκοτώνει ζόμπι που είναι σ’ ένα παράθυρο και πετάγονται [Άγγελος]

Μαχαίρια και όπλα [Μαρία]

Σα γίγαντας είναι [Κων/νος]

Φαίνεται σα ρομπότ [Εμμανουέλα]

Μία βάρκα με καρπούζι κι ένας άνθρωπος μέσα [Νίκος]

Ένα μαγικό κάστρο που έχει μάγισσες [Αρχοντούλα]

Βαρκούλα που μπαίνει μέσα μία μάγισσα [Μιχάλης]

Αστυνομικοί που πυροβολάνε ζόμπι [Μιλτιάδης]

Ζόμπι  και το κόκκινο μάτι που έχει μια κακιά μάγισσα που είναι στο κάστρο [Ιωάννα]

Βόμβα που γίνεται κάστρο και μετά το κάστρο γίνεται πόλη [Πάνος]

Κάτι σχέδια [Μαρία]

Ένα ζόμπι που κυνηγάει άλλα ζόμπι και πιάνει μυαλά [Μαρία Σ.]

Αυτό το μαύρο που έχει γραμμές μοιάζει σαν κιθάρα [Χρήστος]

Μια κιθάρα [Δήμητρα]

Μια βάρκα που έχει ένα πλοίο πάνω και βουλιάζει η βάρκα επειδή έχει από κάτω καρχαρίες [Άγγελος]

Αεροπλάνο που έχει μέσα μια κοπέλα [Έλενα]

Η διάθεση των παιδιών να κάνουν εικασίες σχετικά με το τι μπορεί να γίνεται σε κάθε πίνακα μας οδήγησαν στη δημιουργία μιας ομαδικής παραμυθο-ιστορίας, εμπνευσμένης από τους πίνακες αυτούς. Ξεκινήσαμε λέγοντας "Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ..."  και κάθε παιδί έπαιρνε το λόγο και κοιτάζοντας τον πίνακα πρόσθετε κι ένα στοιχείο στην ιστορία, χτίζοντας ουσιαστικά ο καθένας στις ιδέες των προηγούμενων. Όταν ολοκληρώθηκε το παραμύθι μας είχε ως εξής:

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια μακρινή πολιτεία. Στην πολιτεία αυτή μπήκε ένας ζωγράφος και ζωγράφισε κάποιο παιδάκι [Πάνος] με όλα τα χρώματα [Ιωάννα]. Ζωγράφισε και 3 σπίτια κι άλλα δύο παιδάκια [Μαρία]. Έφτιαξε κι ένα σπιτάκι δικό του [Έλενα]. Στο σπίτι του ζωγράφιζε πίνακες [.?.] Τότε στην πόλη εμφανίστηκε ένας καρχαρίας [Θοδωρής] Ο κόσμος έτρεχε αλλού ντ’ αλλού για να σωθεί [Άγγελος] Έτσι ο καρχαρίας έφυγε και γύρισε στη θάλασσα [Δήμητρα] Μετά ξαναγύρισε [Αρχοντούλα] και ξανάφυγε και ξαναγύρισε και ξανάφυγε… το είχε βρει αστείο να τρομάζει τους κατοίκους  [Μιλτιάδης] Μετά ήρθε ένα ρομπότ να τους σώσει από τον καρχαρία [Δημήτρης] Τελικά ο καρχαρίας δεν ήταν και πολύ δυνατός όμως το ρομπότ ήταν πολύ δυνατό και του έδωσε μια μπουνιά στην κοιλιά του κι άνοιξε μία τρύπα μεγάλη κι έτρεξε αίμα κι όλος ο κόσμος ανέβηκε πάνω στο ρομπότ γιατί ήταν χαρούμενοι που τους έσωσε [Νίκος]. Μετά ήρθε ένας άλλος, φίλος του καρχαρία, μεγάλος  αλλά ευτυχώς ήρθε κι ένας μεγάλος δεινόσαυρος και παλέψανε μαζί [Κων/νος]. Ο δεινόσαυρος χτύπησε τον καρχαρία και τον τραυμάτισε… Ο δεινόσαυρος νίκησε [Θοδωρής] κι ήταν χαρούμενος [Έλενα] Μετά ο δεινόσαυρος πήγε στην πόλη και κατοίκησε μ’ ένα παιδάκι [Μαρία Σιμώνα]. Και ήρθαν και μερικά κακά ζόμπι που ήθελαν να σκοτώσουν όλη την πόλη [Άγγελος].  Τότε όμως ήρθαν μικρά και μεγάλα ρομπότ για να σκοτώσουν τα ζόμπι [Δημήτρης]. Στο τέλος ήρθανε και αστυνομικοί με όπλα για να σκοτώσουν τα ζόμπι [Μιλτιάδης] Όλοι φοβόντουσαν ότι θα ερχόταν ένας άλλος καρχαρίας, πιο μεγάλος και θα τους έτρωγε όλους [Αρχοντούλα] αλλά ευτυχώς δεν έγινε έτσι… Φυτρώσαν λουλούδια και γίνανε και δέντρα κι οι άνθρωποι πήραν μια κιθάρα και τραγουδήσανε [Χρήστος] Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Σε επόμενη μέρα το παραμύθι εικονογραφήθηκε από τα ίδια τα παιδιά κι έτσι μπόρεσαν και όσοι δεν είχαν προσφέρει τις ιδέες τους στην ιστορία, να συμβάλλουν στη δημιουργία του βιβλίου τους, βιώνοντας τη χαρά της συλλογικής προσπάθειας. Τέλος, μέσα από ομαδική συζήτηση προτάθηκαν διάφοροι τίτλοι για το παραμύθι μας, συζητήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους ένας τίτλος αρμόζει σε ένα κείμενο [π.χ. μπορεί ένα παραμύθι που λέγεται Νεράιδα να μην έχει καμία νεράιδα στην ιστορία του] κι έτσι τα παιδιά κράτησαν μερικούς από τους αρχικά προτεθέντες τίτλους και ψήφισαν ποιον θα βάλουμε τελικά. Με 9 ψήφους τελικά, το παραμύθι μας ονομάστηκε "Ρομποτοκαρχαρίες & Ρομποτοζόμπι"... και μπορείτε να το διαβάσετε και διαδικτυακά σε μορφή e-book [πατώντας στη λεζάντα της εικόνας].

Το πρώτο μας e-book

Οι μικροί επιστήμονες πειραματίζονται με τα χρώματα...

Αφού διαπιστώσαμε ότι γνωρίζουμε σχεδόν  όλοι τα ονόματα των βασικών χρωμάτων, ξεκινήσαμε το ταξίδι μας στη χώρα των χρωμάτων με ένα αγαπημένο παραμύθι: "Το μικρό μπλε και το μικρό κίτρινο" του Leo Lionni, το οποίο μπορείτε να δείτε στα ελληνικά ακολουθώντας αυτόν το σύνδεσμο... 

Αποφασίσαμε να εξετάσουμε εάν το παραμύθι αυτό λέει υπερβολές, όπως τα περισσότερα παραμύθια ή μήπως υπάρχει αλήθεια στη σκηνή που το μπλε και το κίτρινο αγκαλιάζονται πολύ και γίνονται πράσινο. Υποθέσαμε λοιπόν ότι αν ενώσουμε κίτρινη & μπλε πλαστελίνη θα γίνουν πράσινο κι αμέσως δόθηκε στα παιδιά το υλικό για να πειραματιστούν. Με μεγάλη χαρά και έκπληξη ανακάλυπταν ο ένας μετά τον άλλον ότι όντως τα δύο χρώματα ενώνονται στο ένα ακριβώς όπως μας λέει και το παραμύθι. Στη δεύτερη φάση πειραμάτων, δοκιμάσαμε ν' ανακατέψουμε μέσα σ' ένα μπουκάλι με νερό κίτρινη & μπλε τέμπερα. τα παιδιά ανακάτεψαν πολύ καλά το μπουκάλι & σύντομα ανακάλυψαν ξανά ότι τα 2 αρχικά χρώματα είχαν δώσει τη θέση τους στο πράσινο. Στην τρίτη φάση του πειράματος, βάλαμε τις 2 τέμπερες σε χαρτί  τις ανακατέψαμε με πινέλα. Πάλι παρατηρήσαμε ότι η υπόθεσή μας επαληθεύθηκε.

Την επόμενη μέρα κάναμε μία καινούρια υπόθεση σχετικά με το χρώμα που θα γεννιόταν αν ενώναμε κίτρινο με κόκκινο. Τα παιδιά είπαν διάφορα χρώματα στην τύχη κι ύστερα πειραματίστηκαν με πλαστελίνη για να ελέγξουν τις υποθέσεις τους, διαψεύδοντας κι επαληθεύοντας μέχρι να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι το καινούριο χρώμα είναι το πορτοκαλί... Όλες οι αρχικές υποθέσεις είχαν καταγραφεί στον πίνακά μας και στο τέλος του πειράματος σημειώσαμε Χ δίπλα στις υποθέσεις που διαψεύσθηκαν ενώ βάλαμε σε κουτί την υπόθεση που επαληθεύθηκε, κολλώντας το σύνολο της πλαστελίνης κάτω από την υπόθεση και καταγράφοντας το συμπέρασμα.

Επόμενο στάδιο ήταν τα παιδιά να χωριστούν σε ομάδες και να διατυπώσουν καινούριες υποθέσεις για συνδυασμούς χρωμάτων που διάλεγαν τα ίδια. Οι υποθέσεις καταγράφηκαν σε μία κάρτα που τοποθετήθηκε με τα σχετικά χρώματα πάνω σ' ένα τραπέζι... 

 

Κι ύστερα κάθε παιδί πήγε στο τραπέζι της επιλογής του για να διεξαχθεί το πείραμα. Σε κάθε τετραμελή ομάδα υπήρχαν διακριτοί ρόλοι: ένας θα έβαζε το ένα χρώμα στο μπουκαλάκι, ένας δεύτερος το άλλο χρώμα, ο τρίτος θα τα ανακάτευε και ο τέταρτος (γραμματέας) θα κατέγραφε στο τέλος το αποτέλεσμα του πειράματος στην κάρτα. Κάθε παιδί διάλεξε μόνο του το ρόλο που ήθελε να έχει στην ομάδα.

Όταν το πείραμα τελείωσε, τα παιδιά παρατήρησαν το νέο χρώμα που είχε φτιαχτεί στο μπουκαλάκι της κάθε ομάδας κι ο γραμματέας κατέγραψε τα ευρήματα, ελέγχοντας την ορθότητα των υποθέσεων... Προφανώς βέβαια στόχος δεν ήταν να επαληθευτούν οι διατυπωμένες υποθέσεις αλλά να μπουν τα νήπια στη διαδικασία να τις διατυπώσουν, να πειραματιστούν, να τις ελέγξουν και να εξάγουν συμπεράσματα ώστε να έχουν την ευκαιρία ν' αναπτύξουν τη λογικομαθηματική τους σκέψη, προσεγγίζοντας κι αλληλεπιδρώντας με το περιβάλλον τους με επιστημονικά ενδεδειγμένο τρόπο παρά το νεαρό της ηλικίας τους.

Το πόσο ενδιαφέρουσα φάνηκε αυτή η σειρά πειραμάτων στα παιδιά έγινε σαφές τις επόμενες μέρες που τους δόθηκε η ευκαιρία να πειραματιστούν ατομικά με τις τέμπερες την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων, διατυπώνοντας ξανά δικές τους υποθέσεις κι ανακατεύοντας τα χρώματα για να δουν το αποτέλεσμα... Δειγματοληπτικά εμφανίζονται εδώ όσες εργασίες έφτασαν στα χέρια μου σώες [διότι κάποια παιδιά τελειώνοντας το πείραμα έβαλαν κι άλλα χρώματα ώστε να δημιουργήσουν μία ζωγραφιά εξαφανίζοντας κάτω από στρώματα χρώματος την αρχική υπόθεση, ενώ κάποια άλλα που ήταν πιο απορροφημένα στις γωνιές κατασκευών ή κούκλας δεν πλησίασαν τη γωνιά ζωγραφικής για να κάνουν πειράματα, αφού άλλωστε δεν ήταν υποχρεωτική εργασία αλλά ελεύθερα επιλεγόμενη].